Baturay Özdemir'i 'Biraz Daha' gösterisi ile tanıdım. Herhalde geniş kitlelerce tanınmasına vesile olan gösterisi de bu. Siyasi mizahın neredeyse hiç yapıl(a)madığı bir ortamda büyük ses getirdi ve şakalar da gerçekten iyiydi. Son gösterisine de bu referans dolayısıyla gittim fakat 'Biraz Daha' gösterisinin altında kalan bir gösteri olduğunu düşünüyorum.
Yeni standupçıları keşfetmeyi ve takip etmeyi seviyorum. Bu sebeple aralarında kıyas yapabilmek de mümkün oluyor. Kimi, ünlendiği şakaları bırakmazken, ya da sahiplendiği alanı terk etmezken diyelim, Baturay'ın siyasi şakaya sarılıp yalnızca bu kulvardan yürümek istememesi ve bu kadar kısa sürede 4 ayrı gösteri ile seyirci karşısına çıkması gerçekten takdire şayan. Fakat, siyasi şakadan uzaklaşırken, yine bir başka standupçı (Doğu Demirkol) tarafından benimsenen, 'yeni ünlenen standupçının tanıştığı ünlülerle anıları ve metrobüste yaşadıkları' konulu şakalar işin kolayına kaçmak gibi duruyor ve gösterinin mizahını bayağılaştırıyor.
Bir izleyici olarak, bir standupçıdan beklentim, ünlülerle anılarını anlatması değil, benim toplumda farkına varamadığım ya da varıp da, birinin sesli bir şekilde dile getirerek ortaya koymasını istediğim herhangi bir olayı ya da olgu üzerine kendi mizahını yapabilmesi, yani onu farklılaştıracak 'o şaka'yı üretmesi ve bunun aracılığıyla beni güldürmesi. Son gösteride bu durum azınlıktaydı. Gösterinin büyük bir kısmı benim için sönük geçti. Ta ki ikinci yarının son yarım saatine kadar. Evlilik ve çocuklar üzerine yaptığı tespitler ve mizah keyifliydi fakat anlattığı metrobüs anısı ve Teomanla yaşadıklarının artık bu gösterinin konusu olmaması gerektiğini düşünüyorum, çünkü Baturay Özdemir'in dördüncü gösterisi. Bu konulardan sıyrılıp, Türk siyasetinde sağcı ve solcular üzerine yaptığı tespitler, evlilik ve çocuk üzerine yaptığı tespitler gibi, daha 'büyük' konuların üzerine yoğunlaşmasını dilerim. Bu potansiyeli fazlasıyla barındırdığını düşünüyorum.
Seni anlatıyorum İran Şahı, güzel ülkemin insanı sen anla!
Coğrafyalar değişse de, güç sahibi ile güce boyun eğmek zorunda kalan arasındaki ilişkilerin yozlaşmış hali hiç değişmiyor. Bir nevi, günlerce beklemiş her ekmeğin yeşil küfle kaplanması gibi, değişmez bir kanun.
Halkını hiç düşünmeyen ve kendi tahtını korumak için her türlü yola başvurmayı meşru gören bir şah veya halkını düşünüyormuş gibi yapıp, manipüle ederek koltuğunu kaybetmemek için elinden gelen her şeyi yapan bir parti lideri. Yönetim biçimleri, zaman, coğrafya fark etmeksizin yaşanan aynı senaryo. Sadece isimler değişik.
Oyun, sadece İran Şahı Rıza'nın değil, onun iktidarı ve halkla ilişkisi üzerinden tüm muktedirlerin karakomik bir eleştirisi. Bu öyle biri ki, cinsellikten başka bir şey düşünemeyen, içinde bulunduğu durumun farkında olamayan ve sonunda cehennemi boylayan, kelimenin tam anlamıyla 'aşağılık' birisi. Şah'ın portresi kendi başına bir eleştiri unsuruyken, asıl eleştiri ise, yazarın oyundaki vücut bulmuş hali olan, kendi ülkesinde ve yakın coğrafyada herkes tarafından tanınan, bırak şahı, kendi şiirleriyle dinin eleştirisini yapmış biri, Ömer Hayyam aracılığıyla yapılıyor. Oyun, herkes tarafından ne anlam ifade ettiği bilinen ikonik simgeleri harika bir biçimde kullanıyor ve bunlarla ortaya çıkardığı mizahı katman katman örerek bir sonraki sahneye ustalıkla temel yapıyor. Dilin kullanış biçimi ve sınırlarını zorlaması harikaydı. Bence oyun bu yönüyle, Türkçe yazılmış tiyatro oyunları arasında benzersiz bir yere sahip. Orta oyunu geleneğinin unsurlarından biri olan karşılıklı atışma ya da hazırcevaplık ile dilin bu şekilde kullanılması, oyunu Türkçe'yi bilen herkesin keyif alacağı bir sahne şovuna çevirmiş. Oyunculukların hepsi üst düzeydi.
Biri bana, her şeyiyle, geleneksel Türk sahne oyunu var mı diye sorsa, hiç düşünmeden bu oyunu izlemesini öneririm. Şiddetle tavsiye ediyorum. Başta Ferhan Şensoy olmak üzere emeği geçen herkese teşekkürler.
Baturay Özdemir Stand Up