bir dramaturjisi öğrencisi olarak oldukça iyi sayıda oyun seyrediyorum, gerçekten yenilikçi bir şey deneyen kişinin okan bayülgen olması düşündürücü geldi. okan bayülgen'in fütursuzca saçmaladığı bu oyun, kelimenin tam anlamıyla düşündükçe anlam kazanıyor.
oyun adeta rüküş olanın estetize edilmesi gibi. banal 'olması gereken' konular öyle gelmiyor izlerken. richard'ın kemikleri bulundu haberi üzerine, richard'ın dolaşan hayaleti, bir tiyatro grubunda diğer rolleri yok etme planına ön ayak olur. tarihin nasıl yazıldığı ile hesaplaşma, otoriter figürlerin iyi yanlarının da olduğu savunusuna varır. bu bakımdan günümüzde böyle bir oyunun oynanması, ister istemez, yükselen popülüst, kazanmak için her şeyi yapar hale gelen siyaset insanlarının da iyi yanlarının olabileceği acımasına kaynaklık ediyor. bu tarafsızlaşma çağrısı, sözde bir hümanist tutum, sorunu o kabahatleri işleyende değil de, bizim onlara bakış açımızda arıyor.
yüce sanat temsilleri (shakesperare'nin bizzat kendisi) ile pek o kadar yüce bulunmayan (draq queen vs.) temsillerin grotesk karşılaşması, richard oyununun evrensel öğüdünü, bayülgen'in kişisel ego tatminine dönüştürmesi ile benzeşiyor. bu, olumlu anlamda. bayülgen, kimi yerlerde, her şeyden önce bir şovmen olduğunu vurguluyor, oyun bir ara dursa ve bu virtüözlüğü daha fazla tatsak diye düşünmedim değil.
okan bayülgen oyunla ilgili çok şeyler düşündüğünün ve bunların hepsini kullanmak istediğini gösterme gayretinde. oyundaki müziklerden, sahne tasarımına, pelerindeki çengelden, heykellere, her şey üzerine çok düşündük algısını yaratmak için, bütün bu nesnelerin 'kullanmış olmak için kullanılmış' olması durumu var.
grotesk şekiller, hızlı geçişler, coşkulu şarkılar, Schiller'e göre, ham beğeni göstergesidir ve onlara göre güzel demek, sadelik ve huzurdan kaçan, sadece kişiyi heyecanlandıran işlerdir. bayülgen'in bu oyunu, bütün yaldızlarından, polisiye merak unsurlarından, sırf kullanmak için konulmuş karakter ve nesnelerinden arındırılsa, özünde çok daha güçlü bir malzeme kalıyor: sanatçılar bu eserleri yaratmak için neleri feda ediyor ya da bir virtüöz olarak bayülgen'in, kendi sanat hayatıyla, şov dünyasında yükselmek için neleri feda ettiğiyle hesaplaşması. sonunda bir tiyatro sahnesine sığınsa da, tiyatro onun uzağındaydı, kendi iktidarını kaybettikten sonra, tıpkı richard gibi, onun da iyi ve haklı taraflarının olduğunun hatırlatılması gerekiyordu.
Richard / Dada Salon Kabarett