29 Haziran 1940’da Amerikan Kongresi, Amerikan hükümetinin devrilmesini savunmayı ve hükümet alehinde propaganda yapılmasını suç haline getiren bir yasayı kabul etti. Ülkedeki komünist kişi ve kurumları araştıran Amerikan Karşıtı Faaliyetle
DEVAMIr Komitesi (HUAC), yazarları, müzisyenleri, eğitimcileri, tiyatrocuları, oyuncuları, sinemacıları... onlarca insanı sorguladı. Hollywood’un bilinen isimlerinin sorgulanması ülkede içten içe büyük tepkilerin oluşmasına neden oldu. Oyun bu sorgulanmaların belkide en büyüğü olan Oscar Fisher (Arthur Miller) dosyasını yeniden gözler önüne sererken, Türkiye’de yakın zamanda yaşanılan bazı sisyasi olaylara göndermelerde bulunuyor.
2005 yılında George Clooney ‘Good Night and Good Luck’ adlı filmle, 1940’lı yıllarda ABD’de yaşanılan ‘cadı avı’nı beyaz perdeye aktarmış, üzerinden altmış beş yıl geçmesine rağmen film epeyce dikkat çekmişti. Senator Joseph McCarthy’ nin başlattığı, toplumun neredeyse muhalif olan her kesiminin ‘komünist’ olmakla suçlandığı filmde, bir televizyon kanalında çarpıcı haber programları hazırlayan Edward R. Murrow ve Fred W. Friendly ikilisinin cesur hayatı etkileyici karelerle anlatıldı. Gerhard Borris’ in ‘Yükselişten Sonra’ oyunu filmde geçen konuyla benzerlikler gösteriyor. Bir döneme damgasını vuran olaylar seyirciye anlatılıyor.
Faşizm Sanatı Esir Alırken!
Konuda Oscar Fisher, Amerikan Karşıtı Faaliyetler Komitesi (HUAC) tarafından ‘Komünist’ olmakla suçlanınca en yakınındaki Cecil Dryer ve Jack Roots, Fisher’i kurtarmak için sinsi bir palan hazırlar. O dönem ülkede çok ünlünen seksi oyuncu Mary Ann Parker’ la Oscar Fisher’ in yapacağı bir evlilik, ünlü yönetmene yöneltilen iddiaları asılsız bırakacaktır. Öncelikle bu durumu kabul etmeyen daha sonra yaşayacaklarını gözönüne alıp fikrini değiştiren Fisher; eşinden, eski arkadaşlarından, fikirlerinden vazgeçip tüm olaylardan habersiz olan seksi oyuncuyla evlilik yapar. Konu Arthur Miller’in hayat öyküsünün birebir kopyasıdır. Marylin Monroe ile yaptığı evliliğin ardında yatan gerçekleri aktaran olaylar, Gerhard Borris’in Miller’la olan sanatsal çekişmelerinin bir ürünü olarak ortaya çıkmış. Arthur Miller, komünist olmakla suçlandığı yıllarda Hollywood’un en seksi kadın oyuncusuyla evlenir, komitenin kendisiyle ilgili aldığı kararı bertaraf eder. Miller yaşadıklarının yanında komitenin karşısına çıktığında kendisinden istenilen isimleri asla vermez. Oyunla kurulan bağlantı aslında Miller’ın hayat öyküsüyle birebir benzerlik kuruyor; fakat oyunun yazarı kendi karakterine Miller’ın yapmadıklarını yaptırtıyor. Arthur Miller ve Marylin Monroe konunun görünmeyen kahramanları.
1947 yılında başlayan ‘Huac Soruşturması’, ‘Hollywood Onluları’ diye adlarını duyuran (11 kişiydiler fakat Bertolt Brecht ülkeyi terk etti) John Howard Lawson, Dalton Trumbo, Herbert Biberman, Albert Maltz, Alvah Bessie, Samuel Ornitz, Adrian Scott, Ring Larner, Lester Cole, Edward Dmytryk, Amerika’daki sanatçı kıyımının bilinen isimleridir. Marksist oldukları için işlerinden olmuş, hatta birçoğu ülkeyi terk etmek zorunda kalmıştır.
DAHA AZ GÖSTER
