Arter, "Siyaha Özgürlük" sergisiyle, "Sesli Dizi" başlıklı bir proje dizisi başlattı. Melih Fereli küratörlüğünde gerçekleşen "Sesli Dizi"nin bu ilk projesinde Erdem Helvacıoğlu, Fluxus akımının öncülerinden George Maciunas'ın "Piyano Parçası" (Piano Piece, 1970) adlı eserinden hareketle, yeni bir ses yerleştirmesi oluşturdu.

"
DEVAMISiyaha Özgürlük" projesinin esin kaynağı olan ve VKV Çağdaş Sanat Koleksiyonu'nda yer alan "Piyano Parçası" adlı eser, Maciunas'ın bir performansı sırasında oluşturulmuştu. Bir başka Fluxus sanatçısı olan Ben Vautier, Maciunas'ın talimatlarına uyarak bir duvar piyanosunun beyaz tuşlarının tamamını birer birer çivileyerek kullanılmaz hale getirmiş ve böylelikle, çalınmak için geriye sadece siyah tuşlar kalmıştı.

Besteci, ses tasarımcısı, gitarist ve prodüktör Erdem Helvacıoğlu, "Siyaha Özgürlük" projesi için, Maciunas'ın beyaz tuşları çivilenmiş, dolayısıyla alışılmış biçimde çalınması mümkün olmayan piyanosunun "ses haritası"nı çıkarmaya odaklandı. İstanbul'daki bir stüdyoda dört günde gerçekleşen kayıt boyunca Helvacıoğlu, çeşitli ofis ve mutfak gereçleri, yaylar, içi doldurulmuş oyuncaklar, ipek, yün, baget, çekiç, tornavida gibi malzemeler kullanarak, piyanodan geniş bir yelpazede sesler kaydetti. Kayıt aşamasında ayrıca alışılmışın dışında yerleştirme teknikleriyle 17 farklı karakterde mikrofon kullanıldı. Erdem Helvacıoğlu, Maciunas'ın piyanosunun "ses belleği"ni kaydetti ve daha sonra kaydettiği bu ses belleğiyle, yerleştirmeyle aynı adı taşıyan 10 dakikalık etkileyici bir kompozisyon yarattı.

"Siyaha Özgürlük"ün Arter'deki mekân tasarımı için, York Üniversitesi'nde Müzik Araştırmaları Merkezi'nin direktörü olan Dr. Tony Myatt'la birlikte çalışıldı. Arter'in giriş katında özel olarak tasarlanan ve içinde Maciunas'ın piyanosunun da yer aldığı odada, Türkiye'de bir yerleştirme için ilk defa "Ambisonic B-format" ses düzeni kuruldu. Tony Myatt'ın önerdiği bu sistemle eser ve izleyicinin çevresinde üç boyutlu bir ses evreni kuruluyor ve eserdeki tüm sesler bu üç boyutlu evrende belirlenen özel noktalardan duyuluyordu.

Arter, "Siyaha Özgürlük" projesiyle başlattığı "Sesli Dizi" kapsamındaki sergilerle, "sound art" alanındaki üretimi desteklemeyi hedefliyor.
DAHA AZ GÖSTER