Arter'de 2 Mayıs–11 Ağustos 2013 tarihleri arasında İngiliz sanatçı Mat Collishaw'un Türkiye'deki ilk kişisel sergisi yer aldı. Küratörlüğünü Başak Doğa Temür'ün üstlendiği "Hayalet Görüntü" başlıklı sergide, sanatçının 1990'lardan bugüne ürettiği 18 yapıta yer verildi. Collishaw'un bu sergi için özel olarak, Vehbi Koç Vakfı desteğiyle ür
DEVAMIettiği "Ödüllü Mahsul" başlıklı video yerleştirmesi de dünyada ilk kez Arter'de gösterildi.
Mat Collishaw, imgelerin gücünü ustalıkla kullanarak insan ruhunun karanlık taraflarını araştırıyor. Fotoğraf, yağlıboya, heykel ve yerleştirmelerinde, acıyla güzelliği, kayıpla ışığı, çöküşle masumiyeti incelikle iç içe geçiriyor. İmgelerin duygusal manipülasyon potansiyeliyle ilgilenen sanatçı, ümitsizlik, hastalık ve kötülük gibi kavramlarla güzel, davetkâr ve baştan çıkarıcı imgeler yoluyla ilişki kuran işler üretiyor.
Sergi, ismini İngilizcesi "Afterimage" olan bir optik illüzyon teriminden aldı. Bu terim, bakılan veya maruz kalınan görüntünün, kaynağı ortadan kalktıktan sonra da bir süreliğine görünmeye devam etmesini ifade etmek için kullanılıyor. "Hayalet Görüntü", bu anlamda Collishaw'un uğraştığı konulara, yapıtlarının görsel işleyişine ve dünyasına dair bir anahtar kavram olarak düşünülebilir.
"Hayalet Görüntü", Collishaw'un fotoğrafları ve heykellerinin yanı sıra; ışığı, projeksiyon yöntemini ve yüzeylerini alışılmadık biçimlerde kullanan yerleştirmelerini de bir araya getiriyordu. Collishaw üretiminde, eski fotoğraf tekniklerinden LCD ekranlara, her türden durağan ve hareketli görüntü tekniğini bir arada kullanıyor. Işık ise, Collishaw'un işlerinde hem gösterilen şeyin kendisi, hem de bir şeyleri göstermeye yarayan teknik bir araç olarak yer alıyor. UV lambalar ve görüntü tarayıcıları gibi kaynakların yanı sıra, flaşör ve sahne spotları da sanatçının yerleştirmelerinde sıklıkla karşımıza çıkıyor.
Collishaw, yapıtlarında ileri teknolojinin yöntemlerini sanat tarihsel göndermelerle beraber kullanarak çarpıcı bir estetik oluşturmayı başarıyor. Örneğin "Süpergözetim" adlı işi, Bernini'nin "Azize Teresa'nın Vecdi" heykelindeki imgeye bir masaüstü tarayıcısının ışığını düşürüyor. "Ölüler Adası", Arnold Böcklin'in aynı adlı resmini bilgisayar animasyonuyla canlandırıyor. Albrecht Dürer'in "The Great Piece of Turf" (1503) başlıklı suluboya resmindeki yabani otları anime edip rüzgârda yavaşça dalgalandıran "Fısıldayan Otlar" ise, hipnotik bir ekran koruyucu animasyonunu andırıyor.
Collishaw'un bu sergi için özel olarak ürettiği en yeni işi olan "Ödüllü Mahsul", üç boyutlu bir bilgisayar animasyonu. Bu video yerleştirmesinde sanatçı, fotomuhabir Kevin Carter'ın 1993 yılında Sudan'daki kıtlık sırasında çektiği ünlü fotoğrafa animasyon tekniğiyle hareket kazandırıyor. Carter'ın çok zayıf bir kız çocuğuyla bir akbabayı gösteren özgün fotoğrafı, 1994 yılında Pulitzer ödülü almış ve Afrika'daki açlığın simgesine dönüşmüştü.
Mat Collishaw işlerinde çiçek, kelebek, kuş ve köpek gibi çeşitli doğa imgelere de yer vererek, aşırı üretim-tüketim, çevre kirliliği, genetik manipülasyon gibi güncel konulara da dikkat çekiyor. Charles Baudelaire'in Kötülük Çiçekleri'ne bir saygı duruşu niteliğindeki son dönem işlerinden "Satılmış İlham Perisi", cam vitrinlerin içine yerleştirilmiş, kurşun renkli bir topraktan fışkıran, hasta ve yaralı çiçeklerden oluşuyor. Collishaw'un her birine İngiltere'deki tehlikeli atık dönüşüm şirketlerinin isimlerini verdiği, medyaya doymuş modern kültürün yozlaşmış haline işaret eden bu heykeller, adeta genetik manipülasyonun birer hayaleti gibi Arter'in giriş katında izleyiciyi karşılıyordu.
DAHA AZ GÖSTER
