Modern sanatın öncülerinden ve soyut sanatın Türkiye’deki ilk temsilcilerinden Fahrelnissa Zeid’in kapsamlı bir koleksiyonuna sahip İstanbul Modern, sanatçının yapıtlarından oluşan bir seçkiye Kısa Süreli Sergiler Alanı’nda yer veriyor. Seçkide, sanatçının Türkiye sanat ortamında başladığı 1940’lı yıllardan Amman, Ürdün’e taşındığı 1970’l
DEVAMIi yıllara kadar, en etkin olduğu dönemden yapıtlar yer alıyor.

Fahrelnissa Zeid, 1901 yılında Osmanlı döneminde Sadrazam Cevat Paşa’nın yeğeni olarak Büyükada’da doğar. Geniş, sanatçı bir aileden gelen sanatçının kardeşleri yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı ve ressam Aliye Berger’dir. Yazar İzzet Melih Devrim ile evliliğinden olan çocukları ressam Nejad Devrim ve yönetmen, tiyatro sanatçısı Şirin Devrim’dir. Zeid aynı zamanda seramik sanatçısı Füreya Koral’ın teyzesidir. Sanayi-i Nefise’nin ilk kadın mezunları arasında olan sanatçı, resim öğrenimine Paris’teki Académie Ranson’un Stalbach Atölyesi’nde, sonrasında İstanbul’daki Namık İsmail Atölyesi’nde devam eder. 1934 yılında Irak’ın Ankara temsilcisi Emir Zeid ile evlenir, prenses unvanını alır. 1942 yılında D Grubu’na ve sergilerine katılır. İlk kişisel sergisini 1944’te Maçka’daki evinde açan Zeid, 2. Dünya Savaşı sonrası belirli süreler yaşadıkları Paris, Londra, New York, Brüksel ve daha birçok şehirde yapıtlarını sergiler. 1976 yılında Amman’a yerleşen sanatçı, kendi adını taşıyan bir sanat enstitüsü kurar ve hayatının sonuna kadar enstitüye destek vererek üretimlerine devam eder. Sanatçı, 1991’de Amman’da hayata veda eder.

Coşkulu ve etkili kompozisyonları ile tanınan Zeid’in kendine özgü resim dili, tek üsluba indirgenemeyecek kadar canlı ve zengindir. Zeid’in sanat pratiği; minyatür kurgusuna uygun şekilde inşa edilmiş figürlü kompozisyonlarıyla erken dönem, vitray yüzeylerini anımsatan geometrik ve serbest soyutlamacı çalışmalarıyla olgunluk dönemi ve çoğunlukla portrelerden oluşan ve psikolojik anlatının ön plana çıktığı geç dönem şeklinde sınıflandırılabilir.

Fahrenissa Zeid’in İstanbul’da başlayan sanat hikayesi, dünyanın çeşitli kıtalarında açtığı sergilerle sürdü ve şimdi küresel sanat dünyasında taze bir ivme kazanıyor. Resimleri, geçen İstanbul ve Sharjah bienallerinin yanı sıra Haus der Kunst, Münih’te düzenlenen "Savaş Sonrası: Pasifik ve Atlantik Arasında Sanat, 1945 -1965" ve GAM, Torino’da “Renkler” adlı sergilerde yer aldı. Fahrelnissa Zeid’in Tate Modern, Londra’da 13 Haziran – 8 Ekim tarihleri arasında gösterimde olan retrospektifi, sonrasında Deutsche Bank KunstHalle, Berlin ve Sursock Müzesi, Beyrut’a doğru yola çıkacak. Tate Modern’deki sergiye koleksiyonundan sekiz yapıt ödünç veren İstanbul Modern, yine koleksiyonundan oluşturduğu bir seçkiyi müze ziyaretçileriyle buluşturuyor. Sanatçının ustalaştığı soyut geometrik komposizyonlar, Bizans - İslam - Batı sanatına referansların yer aldığı ve kendine özgü kullandığı renk paletiyle birleşen dışavurumcu resimleri, bu vesileyle yıllar sonra yeniden sergileniyor.
DAHA AZ GÖSTER