1: Anlatılan hikayede çatışma olmalıdır. Çatışmanın olması için A’nın karşısına bir B çıkmalıdır. Kimse 1,5 saat boyunca bir karınca yuvasındaki karıncaları yakan bir çocuğu izlemek istemez. Seyirci sadist değil. Karıncaların bir araya gelip başkaldırması ya da başka bir çocuğun “Bu yaptığın yanlış” demesi ile hikaye oluşur. Böylece hikaye anlatıcısı bize bu karşıtlık üzerinden bir şeyler söyleme fırsatı yakalar.
2: Biçimsel olarak grotesk figürlerin, “tiplerin” ya da (asker disipliniyle çalışmış olsa dahi) koro öğesinin olduğu bir oyunda seyirciden duygu talep edilemez. Hele de 1,5 saat böyle bir yapıda geçmişse hiç olmaz… Bu yapı epik bir yapıdır ve seyircinin oyunun içine girmemesini, dışardan bakmasını talep eder. Seyirciden bir duygu talep etmek için özdeşleşme sağlanmalıdır. (Tiyatroda en bilinen epik tiyatro – özdeşleşmeci tiyatro karşıtlığı işte) Bunun için de duygusal aksiyon üretecek karakterlere başvurulur. Kenara atılan, sürekli konuşan ama duygu üretmeyen filikadaki karakterler yetmez.
3: Oyuncuların söyledikleri anlaşılmalıdır.
4: Hem anlatıcı hem de oyuna rağmen, seyirci oyunun isminin nerden geldiğini sonradan tanıtım yazısına bakıp anlıyorsa oturup bazı şeyleri gözden geçirmek gerekir. (Seyirci tabii ki “Ben mi anlamadım acaba?” diye izleyen diğer insanlara sormuştur ve aynı durumda olduğunu anlamıştır.)
5: Zamanında iyi bir şeyler yapmış bir insan en çok yaptığı her şeyi beğenen etrafındaki insanlardan uzak durmalıdır. Yoksa gelişemez... Kliklerden, cemaatlerden, şakşakçılardan uzak durmak gerekir…
6: Seyirci bu kadar gerizekalı değil. Bir diktatör var ve halka baskı yapıyor. 1,5 saat boyunca da başka bir şey olmuyor. 20 dakika bunun için yeter de artar bile…
6,5: Yukarıdaki maddeler karşılanmayınca, “Bazı masallar uyutmak için değil uyandırmak için anlatılır.” Cümlesi, beylik Levent Kırca parodisi son cümlelerini hatırlatır.
7: (Bu da oyuna övgü düzenlere) Bol bol roman okuyun, iyi filmler izleyin…
Özetle, hikaye yok, oyunculuk yok, yönetmen ne talep ettiğini bilmiyor, sadece birkaç yerde yaratıcı ışık rejisine rastlamak mümkün…
At Gözü / Altıdan Sonra Tiyatro